Вяртаннем на родную мову можна назваць кнігу перакладаў выбраных твораў вядомага беларускага пісьменніка, этнографа, краязнаўцы, фалькларыста, журналіста і тэатральнага крытыка Паўла Міхайлавіча Шпілеўскага, які ў самыя змрочныя часы нашай гісторыі адстойваў самабытнасць і таленавітасць свайго народа і спрыяў папулярызацыі фальклорнай спадчыны беларусаў сярод адукаваных чытачоў. Яго творы былі раскіданы па старонках расійскай перыёдыкі сярэдзіны XIX стагоддзя і зараз, праз паўтара стагоддзя, упершыню надрукаваны ў роднай пісьменніку Беларусі.

Творы Паўла Шпілеўскага належаць да залатой скарбонкі беларускай этнаграфіі, фальклору і краязнаўства, таму яны будуць цікавыя не толькі навукоўцам, а і ўсім тым, хто неабыякавы да гісторыі роднага краю і вуснай народнай творчасці беларусаў.
Павел Шпілеўскі

Змест

Ад перакладчыка

Беларускія павер'і

Чарадзейныя яблыкі

Народныя прыказкі з тлумачэннем іх значэння і паходжання

Беларусь у характарыстычных апісаннях і фантастычных павер'ях

Беларускі кірмаш

Калядныя павячоркі

Вясельныя абрады сялян Магілёўскай і Мінскай губерняў

Абрады сялян Віцебскай і Мінскай губерняў пры ўборцы хлеба з палёў

Юр'еў дзень

Маладзіковая нядзеля

Вясельныя абрады ў засцянкоўцаў Віцебскай губерні

Ігрышчы

Чары, замовы, прымхі, забабоны

Радзіны і хрэсьбіны

Пахаванне і памінкі

Валачобнікі

Даследаванне аб ваўкалаках

Археалагічная знаходка

Мазыршчына

Заходнерускія нарысы

Краснаслупскі камісар і мужык Аксён

Дудар

Пінчукі

Дзённік знаёмага чалавека

Каментарыі

Каментарыі аўтара

Каментарыі перакладчыка

Рэкамендаваная літаратура па тэме

Працы П.М.Шпілеўскага

Ад перакладчыка

Вяртаннем на родную мову можна назваць кнігу перакладаў выбраных твораў вядомага беларускага пісьменніка, этнографа, краязнаўцы, фалькларыста, журналіста і тэатральнага крытыка Паўла Міхайлавіча Шпілеўскага. Гэтыя творы былі раскіданы па старонках расійскай перыёдыкі сярэдзіны XIX стагоддзя і зараз, праз паўтара стагоддзі, упершыню сабраны ў адной кнізе. Шпілеўскі не пісаў на роднай мове, бо ў тыя змрочныя часы не існавала беларускай літаратурнай мовы, але народныя песні, прыказкі, прымаўкі, якія ён ужываў у сваіх творах, заўсёды выдзяляў курсівам і перадаваў з усімі арфаэпічнымі асаблівасцямі роднай мовы.

Павел Міхайлавіч Шпілеўскі нарадзіўся 12 лістапада (31 кастрычніка па старым стылі) 1823 года ў вёсцы Шыпілавічы Бабруйскага павета Мінскай губерні (цяпер Любанскі раён Мінскай вобласці) у сям'і праваслаўнага святара Міхаіла Іванавіча Шпілеўскага і яго жонкі Еўдакіі Васільеўны. У сям'і, па дадзеных за 1843 год, было сямёра дзяцей. Па тых часах – звычайная сям'я. Дакументы захавалі нават імя няні будучага пісьменніка. Гэта прыгонная сялянка Слуцкага Траецкага манастыра, якому належала вёска Шыпілавічы, Агата Касьмінава. Яна была цудоўнай апавядальніцай, і іменна з яе вуснаў маленькі Павел пачуў першыя беларускія народныя казкі і песні. Як важна, каб у кожнага дзіцяці ў маленстве была свая Арына Радыёнаўна, бо з чыстых крыніц вуснай народнай творчасці нараджаюцца будучыя Пушкіны і Купалы.