Первый закон зомби-апокалипсиса: будь человеком, Странник, и к тебе потянутся!
Первый закон зомби-апокалипсиса: будь человеком, Странник, и к тебе потянутся!
В белорусском фольклоре живущее в избе существо, которое ночами незримо бродит по стенам и своим чуть слышным мелодичным пением усыпляет детей, за что получает от благодарных хозяев ежедневную миску молока и ложку каши.
According to Belarusian folk beliefs, Bai is a creature living in a hut, invisibly wandering at night on the walls and lulls children to sleep with its barely audible melodious singing, for which he receives a daily bowl of milk and a spoonful of porridge from grateful hosts.
Ішоў Бай па сцяне
Ў чырвоным жупане.
Беларуская калыханка (403: с.8)
Паводле беларускага фальклору, істота, якая начамі нябачна блукае па сценах сялянскай хаты і сваім ледзь чутным меладычным спевам усыпляе дзяцей, за што атрымлівае ад удзячных гаспадароў штодзённую міску малака і лыжку кашы.
Żyjąca w chatach istota, która nochani dreptała cicho po ścianach i suficie chłopskiej izby. Za codzienną miskę mleka i łyżkę kaszy odwdzięczała się gospodarzom, usypiając im dzieci swoim dziwnym, melodyjnym śpiewem.
Comments
Янка Купала "Бай", 1921
Бегаў бай па сцяне
У чырвоным кафтане.
Байку баіў. Ай, лю-лі!
Жылі пчолкі у вуллі...
Баіць ці не?
— Баіць!
Бегаў бай па сцяне...
Шла вясна па вясне,
Жылі пчолкі з году ў год...
Бралі ў соты з кветак мёд...
Баіць ці не?
— Баіць!
Бегаў бай па сцяне...
Ніхто пчолак не кране;
Самі мёд збіраюць той,
Самі ласваюць зімой...
Баіць ці не?
— Баіць!
Бегаў бай па сцяне...
У той самай старане
Пустапасам труцень жыў,
Неяк з пчолкамі здружыў...
Баіць ці не?
— Баіць!
Бегаў бай па сцяне...
Труцень кажа: «Дайце мне
Глянуць, пчолкі, у вуллёк,
Паспытаці ваш мядок!..»
Баіць ці не?
— Баіць!
Бегаў бай па сцяне...
Ці так добра, ці так не,—
Пчолкі добрымі былі,
Трутня ў госці прынялі...
Баіць ці не?
— Баіць!
Бегаў бай па сцяне...
Труцень пальцам не кіўне:
Пчолкі мёд нясуць да сот,
Труцень есць ды есць той мёд.
Баіць ці не?
— Не!
— Ходзiць Бай па сьцене,
Да-й ў чырвонум каптане.
Баяць?
— Бай!
— Ходзiць Бай па сьцене,
Паказўвае сраку табе!
Баяць?
— Нiхай ты спухнi з сваiм Баям!
Federowski "Lud białoruski na Rusi Litewskiej: materyały do etnografii słowiańskiej zgromadzone w latach 1877-1905" T.3, Baśnie, przypowieści i podania ludu z okolic Wołkowyska, Słonima, Lidy i Sokółki. Cz.2 — Kraków: Akademia Umiejętności, 1903
Фантастычная істота Бай — герой забаўлянкі ў беларускім дзіцячым фальклоры. Назва гэтага персанажа ўтварылася, відаць, ад абыгрывання слова «бай» з прыпеву калыханкі «баю-бай» альбо дзеяслова загаднай формы «бай», «баў!» — апавядай, расказывай. Адказам на такое патрабаванне было з’яўленне казачнага Бая, што «ішоў па сцяне ў чырвоным жупане, нёс сямёра лапцей: і жане, і сабе, і дзяцёнку па лапцёнку». Заканчвалася забаўлянка пытаннем: «Баіць казку ці не?», — на што гучала патрабаванне: «Бай!» І тады зноў пачыналася ад пачатку: «Ішоў Бай па сцяне…».
«Бай» — узор своеасаблівай адчэпкі, калі на бясконцыя просьбы-патрабаванні дзіцяці баяць басні (казкі) адказвалі кароценькім жартам, каб дзіця адчапілася: «Мама, баў басню!» — «Баўлю, баўлю баёначку, узяў кот даёначку, занёс на гару, паклаў на кару, абнёс каля калёс, а хто слухаў, таму — пшах! — у нос». Атрымаўшы такі адказ, дзіця асцерагалася занадта чапляцца да дарослых з просьбамі апавядаць казкі.
Чароўны свет: з беларускіх міфаў, паданняў і казак / рэд. Г.П.Пашкоў; маст. В.П.Славук — Мінск: Беларус.Энцыкл. імя П.Броўкі, 2008 (403)
Ішоў бай па сцяне…
Ішоў Бай па сцяне
У чырвоным жупане.
Ці баіць, ці не? – Баіць.
– І ты кажаш – баіць,
І я кажу – баіць.
Ішоў Бай па сцяне,
Насіў лапці ў кішане,
Ці баіць, ці не? – Не.
– І ты кажаш – не,
І я кажу – не.
Ідзе бай па сцяне
Ішоў Бай па сцяне, у чырвоным каптане,
Сямёра лапцяў пляце, крывую нагу валачэ,
Баіць ці не? – Бай. — І ты кажаш: бай, і я кажу: бай.
Ідзе бай па сцяне, у чырвоным каптане і г. д.
Баіць ці не? — Не. — І ты кажаш: не, і я кажу: не.
Ідзе бай па сцяне і г. д.
Байка для дзяцей, якія безупынна просяць, каб ім расказвалі байкі.
У большасці выпадкаў пасля некалькіх паўтораў дзеці пакідаюць Баюна ў спакоі і ідуць гуляць са сваімі цацкамі.
Беларускі фальклор: хрэстаматыя / складальнік К. П. Кабашнікаў і інш. — Мінск: Вышэйная школа, 1996 — с.757
Взял на себя ответственность по паспортизации всех статей. Классификация экспериментальная, прошу сильно не пинать )
Экстранаучная классификация
- статус — сущности
- домен — омнидии-повседневности
- тип — помощники
- класс — приходящие
- семейство — детоцентричные
- род — БАЙ
- вид — бай беларусский
Строение (композиция)
- Аморфность
Размер
- Карликовый Великанский
Ареал
- Беларусь, Подляшье
Среда обитания
- Дом
Дополнительные способности-особенности
- Музыкальность, Забота о детях, Опекунство/охрана
Культурно-географическая
- Белорусская мифология и фольклор
Отправить комментарий