Kiedyś w lesie koło Pogorzelców zjawił się smolny diabeł. Widocznie dostał nakaz, zbierać smołę do piekła i pilnować, żeby jak najmniej dostało się jej tutejszym smolarzom. Mówią, że dawniej smolarze robili wszystko, żeby ułagodzić diabła i wtedy on czasem nawet pomagał w nielekkiej smolarskiej pracy. Tylko nie daj Boże powiedzieć, że można się obejść bez diabła! Nie wiadomo potem, za co się chwycić.

Pewnego razu smolarz z Pogorzelców, żeby wydobyć smolny korzeń, długo podkopywał stary chojak. Nareszcie wykopał stare drzewo. Wiadomo, zmęczył się. Usiadł, zakurzył. Aż widzi — jakiś człowiek idzie. Smolarz rozpoznał w nim bartnika z sąsiedniej wsi. Bartnik zatrzymał się, popatrzył na wielki wykrot i mówi:

— Miał diabeł niemało pracy, póki taki karcz wywalił na świat biały!

— Nie jest diabeł moim pomocnikiem! — zaśmiał się smolarz. — Ja żyję z Bogiem w zgodzie.

I tylko powiedział to smolarz, jak bartnik zadrżał, zadygotał jak w gorączce.

— A co dalej zrobisz z tym karczem? — zapytał smolarza.

— Odetnę dzisiaj korzenie od pnia, a jutro porąbię na łuczywo.

— A co zrobisz z kłodą? — ciągle się dopytuje pasiecznik. — Nie zostawisz jej chyba dla korników.

— Nie zostawię, spiłuję na deski…

— Posłuchaj lepiej mnie, bracie, — zaczął radzić pasiecznik. — Zrób z kłody ule. Dzisiejszy dzień jest bardzo sprzyjający dla pszczół. Potem, gdy przyleci rój, podziękujesz mi.

Pomyślał smolarz, a czemuż by nie posmakować tego miodku? Miód — nie smoła, każdy go lubi. I gdy bartnik żegnał się, zaczął smolarz drążyć kłodę na ul. Nawet korzenie zapomniał odciąć — tak zajął się pracą. Gdy ul był prawie gotów, nagle rozległ się głośny trzask. Od kłody odszczepiła się długa drzazga, zepsuła całą robotę, a pień razem z korzeniem odwrócił się i wpadł do jamy, z której smolarz z takim trudem go wywlókł. I jeszcze głębiej zarył się w ziemię. A wszystko dlatego, że smolarz zapomniał rozciąć na pół główny korzeń. Jeśli tego nie zrobić, to smolny diabeł na pewno zaszkodzi — jeszcze głębiej zakopie karcz. Smolarz znał te diabelskie sztuczki, ale dzisiaj jakby go coś zauroczyło.

— Bartnik we wszystkim winien — rozgniewał się na pszczelarza. — Wszystko byłoby dobrze, gdyby nie podkusił mnie do robienia ula…

I pobiegł smolarz do sąsiedniej wsi. Bartnik był w domu, jadł wieczerzę.

— Ach ty, taki, owaki! — zaczął wymyślać smolarz. — Posłuchałem ciebie i zmarnowałem cały dzien. I ula nie zrobiłem, i pień z korzeniami znów wrócił do ziemi.

— Odczep się ode mnie! — zamachał rękami bartnik. — Ja dzisiaj do lasu nie chodziłem. Nie wierzysz, to zapytaj ludzi.

Przypomniał smolarz, jak bartnik zadrżał, usłyszawszy Boże imię i domyślił się wszystkiego. Cały kłopot, ze spotkania ze smolnym diabłem (1373: s.109-110).