Запомни, Странник: человека охотнее всего съедают те, кто его не переваривает.
Запомни, Странник: человека охотнее всего съедают те, кто его не переваривает.
Согласно локальной легенде, известной некогда в Орше — городе в Витебской области Республики Беларусь — вблизи старой водяной мельницы нередко видели черную свинью, появляющуюся из ниоткуда и исчезающую в никуда.
Гэтую гісторыю пра аршанскі млын распавёў ліхтаршчык Карп Міхайлавіч Шчэрба. Работа ліхтаршчыка заключалася ў тым, каб кожны вечар абыходзіць горад і запальваць ліхтары, а ранкам, ледзь дзянніца, тушыць іх. Вылучаючыся сілай і высокім ростам, Карп Міхайлавіч выконваў гэту работу не баючыся начных валацуг і розных недарэчнасцей, якія маглі здарыцца з чалавекам у такі позні час. Адзін з ліхтароў месціўся ля вадзянога млына, што стаіць на адтоцы Аршыцы.
Аднаго разу, прайшоўшы мост, Карп Міхайлавіч пачуў рохканне свінні, але паколькі гукі змешваліся з шумам вады ля млына, ён перахрысціўся і палічыў, што ўсё гэта яму падалося. Наблізіўшыся да ліхтарнага слупа, Карп Міхайлавіч прыставіў драбіны і ўжо збіраўся адліць газы, як раптам пачуў моцны трэск хмызняка ля ракі і ў тое ж імгненне ўбачыў імчаўшую на яго чорную свінню. Ад забабоннага страху ліхтаршчык імгненна залез на слуп, абхапіўшы яго намёртва сваімі магутнымі рукамі. Угледзеўшы, што ахвяру не дастаць, свіння кінулася да слупа і моцна грызянула яго, затым пачала зацята таптаць і раскідваць няхітры рыштунак ліхтаршчыка, злосна і гучна пры гэтым рыкаючы. Карп Міхайлавіч не з баязліўцаў, аднак верыў у забабоны. Ен пачаў чытаць малітву, жагнаючыся адной рукой. Свіння зусім раз'юшылася: надскочыўшы да слупа, яна натыкнулася на лесвіцу і так яе адкінула, што тая развалілася. Тут Карп Міхайлавіч зразумеў, што слупу больш не вытрымаць, і з верай у душы ён наклаў хроснае знаменне на саму свінню. Дзіка зараўла яна і, уздыбіўшы шчаціну, згінула, пакінуўшы пасля сябе на некаторы час клубы чорнага дыму.
Троху апрытомнеўшы, ліхтаршчык, працягваючы чытаць малітву, злез са слупа, сабраў свой раскіданы і памяты рыштунак і адправіўся ў бліжэйшы шынок, каб моцным напоем прачысціць галаву і падзяліцца з кім-небудзь убачаным. У шынку за чацвярцінай гарэлкі распавёў свайму знаёмаму пра тое, што здарылася. Той толькі ўсміхнуўся і сказаў, што месца гэта даўно мае дрэнную славу.
"Таямніца Аршанскага млына". Запісана ад Ірыны Антонаўны Лабкоўскай, Ворша (615: с.69)
Эту историю об оршанский мельнице рассказал фонарщик Карп Михайлович Щербо. Работа фонарщика заключалась в том, чтобы каждый вечер обходить город и зажигать фонари, а утром, с самым рассветом, тушить их. Выделяясь силой и высоким ростом, Карп Михайлович выполнял эту работу, не боясь ночных бродяг и разных неожиданностей, которые могли случиться с человеком в такой поздний час. Один из фонарей располагался возле водяной мельницы, стоящей на притоке Оршицы.
Однажды, пройдя мост, Карп Михайлович услышал хрюканье свиньи, но поскольку звуки смешивались с шумом воды у мельницы, он перекрестился и счёл, что все это ему показалось. Приблизившись к фонарному столбу, Карп Михайлович приставил лестницу и уже собирался отлить газы, как вдруг услышал сильный треск кустарника у реки и в то же мгновение увидел несущуюся на него черную свинью. От суеверного страха фонарщик мгновенно залез на столб, обхватив его намертво своими сильными руками. Увидев, что жертву не достать, свинья бросилась к столбу и сильно грызнула его, затем начала упорно топтать и разбрасывать нехитрое снаряжение фонарщика, сердито и громко рыча при этом. Карп Михайлович был не робкого десятка, однако суеверен. Он начал читать молитву, крестясь одной рукой. Свинья совсем разошлась: подскочив к столбу, она наткнулась на лестницу и так ее отбросила, что та развалилась. И тут Карп Михайлович понял, что столбу больше не выдержать, и с верой в душе он наложил крестное знамение на саму свинью. Та дико взревела и, вздыбивши щетину, сгинула, оставив после себя на некоторое время клубы черного дыма.
Немного придя в себя, фонарщик, продолжая читать молитву, слез со столба, собрал свое разбросанное и помятое снаряжение и отправился в ближайший трактир, чтобы крепким напитком прочистить голову и поделиться с кем-нибудь увиденным. В кабаке за четвертиной водки рассказал своему знакомому о том, что случилось. Тот только улыбнулся и сказал, что место это давно имеет плохую славу.
"Тайна Оршанской мельницы". Записано от Ирины Антоновны Лобковской, Орша
Вероятно, данная легенда связана с бытовавшей когда-то на территории Беларуси и оставшейся в наследство от язычества традицией замуровывать в фундаменте либо в стене зданий (будь то величественный замок или рядовая хозяйственная постройка) так называемую "требу" — жертву, как правило домашнее животное.
According to local legend in Orsha in Vitebsk region of Belarus black ferocious swine mysteriously appearing and vanishing into a thin air near the old mill (in belarusian — "mlyn").
Гэтую гісторыю пра аршанскі млын распавёў ліхтаршчык Карп Міхайлавіч Шчэрба. Работа ліхтаршчыка заключалася ў тым, каб кожны вечар абыходзіць горад і запальваць ліхтары, а ранкам, ледзь дзянніца, тушыць іх. Вылучаючыся сілай і высокім ростам, Карп Міхайлавіч выконваў гэту работу не баючыся начных валацуг і розных недарэчнасцей, якія маглі здарыцца з чалавекам у такі позні час. Адзін з ліхтароў месціўся ля вадзянога млына, што стаіць на адтоцы Аршыцы.
Аднаго разу, прайшоўшы мост, Карп Міхайлавіч пачуў рохканне свінні, але паколькі гукі змешваліся з шумам вады ля млына, ён перахрысціўся і палічыў, што ўсё гэта яму падалося. Наблізіўшыся да ліхтарнага слупа, Карп Міхайлавіч прыставіў драбіны і ўжо збіраўся адліць газы, як раптам пачуў моцны трэск хмызняка ля ракі і ў тое ж імгненне ўбачыў імчаўшую на яго чорную свінню. Ад забабоннага страху ліхтаршчык імгненна залез на слуп, абхапіўшы яго намёртва сваімі магутнымі рукамі. Угледзеўшы, што ахвяру не дастаць, свіння кінулася да слупа і моцна грызянула яго, затым пачала зацята таптаць і раскідваць няхітры рыштунак ліхтаршчыка, злосна і гучна пры гэтым рыкаючы. Карп Міхайлавіч не з баязліўцаў, аднак верыў у забабоны. Ен пачаў чытаць малітву, жагнаючыся адной рукой. Свіння зусім раз'юшылася: надскочыўшы да слупа, яна натыкнулася на лесвіцу і так яе адкінула, што тая развалілася. Тут Карп Міхайлавіч зразумеў, што слупу больш не вытрымаць, і з верай у душы ён наклаў хроснае знаменне на саму свінню. Дзіка зараўла яна і, уздыбіўшы шчаціну, згінула, пакінуўшы пасля сябе на некаторы час клубы чорнага дыму.
Троху апрытомнеўшы, ліхтаршчык, працягваючы чытаць малітву, злез са слупа, сабраў свой раскіданы і памяты рыштунак і адправіўся ў бліжэйшы шынок, каб моцным напоем прачысціць галаву і падзяліцца з кім-небудзь убачаным. У шынку за чацвярцінай гарэлкі распавёў свайму знаёмаму пра тое, што здарылася. Той толькі ўсміхнуўся і сказаў, што месца гэта даўно мае дрэнную славу.
"Таямніца Аршанскага млына". Запісана ад Ірыны Антонаўны Лабкоўскай, Ворша (615: с.69)
This story about old mill of Orsha was told by lamplighter Karp Mіchajlavіč Scherba. Lamplighter’s job consists primarily in lighting post at evenings and putting it off by mornings in town. Karp Mіchajlavіč was a strong, tall man and was not afraid of burglars and vagabonds and unpleasant encounters which might happen with man at night. One of the lamp-posts stood near the old mill on little tributary of river Orshica.
One day near the mill Karp Mіchajlavіč thought he was heard pig's grunting, but because of loud sounds of falling water he was not sure. He crossed himself just in case and, relieved, thought he just misheard. Near the post Karp Mіchajlavіč set a ladder and was going to do his work but suddenly heard twigs snapping behind him and at the same moment he saw a black swine running towards him like hell. In superstitious horror lamplighter climbed the post in a second, gripping it at tight as he could. So, he was out of swine's reach, but it jumped at post and gnawed it with it fangs and then began to trample over and scatter his things with a angry and loud roar. Karp Mіchajlavіč was not a coward, but he was superstitious. He began to say graces and to cross himself by his free hand, while other was gripping the light-post. Swine went completely mad. It rushed to post again and hit the ladder so hard it broke to pieces. Karp Mіchajlavіč realized that lamp-post was going to be knocked off soon by this devilish beast and he crossed the swine itself, thinking of it as of last resort. The swine roared wildly, it's bristle went all high and it disappeared like it never was except for cloud of black smoke.
When he felt quite himself again, lamplighter he climbed down, saying grace all the time, and went straight to a šynok (pub) to be straighten up by a strong drink. He met his buddy there. Drinking vodka he told him all that happened that night. Buddy just grinned to his story and pointed out that this place has a ill fame a long time.
"Mystery of Orsha’s Mlyn". Collected from Iryna Antonawna Labkowskaia in Orsha (Vitebsk region)
On of the possible explanation of the origins of this legend lies is pagan belarusian tradition which lingered in Christian times of sacrificing animals and walling them in at the erection of any new building. Such sacrifice called "treba". Usually cattle was sacrificed.
Паводле мясцовай легенды, вядомай у Ворше, горадзе Віцебскай вобласці, паблізу старого вадзянога млына нярэдка бачылі чорную свінню, якая з'яўлялася з ніадкуль і знікала ў нікуды.
Гэтую гісторыю пра аршанскі млын распавёў ліхтаршчык Карп Міхайлавіч Шчэрба. Работа ліхтаршчыка заключалася ў тым, каб кожны вечар абыходзіць горад і запальваць ліхтары, а ранкам, ледзь дзянніца, тушыць іх. Вылучаючыся сілай і высокім ростам, Карп Міхайлавіч выконваў гэту работу не баючыся начных валацуг і розных недарэчнасцей, якія маглі здарыцца з чалавекам у такі позні час. Адзін з ліхтароў месціўся ля вадзянога млына, што стаіць на адтоцы Аршыцы.
Аднаго разу, прайшоўшы мост, Карп Міхайлавіч пачуў рохканне свінні, але паколькі гукі змешваліся з шумам вады ля млына, ён перахрысціўся і палічыў, што ўсё гэта яму падалося. Наблізіўшыся да ліхтарнага слупа, Карп Міхайлавіч прыставіў драбіны і ўжо збіраўся адліць газы, як раптам пачуў моцны трэск хмызняка ля ракі і ў тое ж імгненне ўбачыў імчаўшую на яго чорную свінню. Ад забабоннага страху ліхтаршчык імгненна залез на слуп, абхапіўшы яго намёртва сваімі магутнымі рукамі. Угледзеўшы, што ахвяру не дастаць, свіння кінулася да слупа і моцна грызянула яго, затым пачала зацята таптаць і раскідваць няхітры рыштунак ліхтаршчыка, злосна і гучна пры гэтым рыкаючы. Карп Міхайлавіч не з баязліўцаў, аднак верыў у забабоны. Ен пачаў чытаць малітву, жагнаючыся адной рукой. Свіння зусім раз'юшылася: надскочыўшы да слупа, яна натыкнулася на лесвіцу і так яе адкінула, што тая развалілася. Тут Карп Міхайлавіч зразумеў, што слупу больш не вытрымаць, і з верай у душы ён наклаў хроснае знаменне на саму свінню. Дзіка зараўла яна і, уздыбіўшы шчаціну, згінула, пакінуўшы пасля сябе на некаторы час клубы чорнага дыму.
Троху апрытомнеўшы, ліхтаршчык, працягваючы чытаць малітву, злез са слупа, сабраў свой раскіданы і памяты рыштунак і адправіўся ў бліжэйшы шынок, каб моцным напоем прачысціць галаву і падзяліцца з кім-небудзь убачаным. У шынку за чацвярцінай гарэлкі распавёў свайму знаёмаму пра тое, што здарылася. Той толькі ўсміхнуўся і сказаў, што месца гэта даўно мае дрэнную славу.
"Таямніца Аршанскага млына". Запісана ад Ірыны Антонаўны Лабкоўскай, Ворша (615: с.69)
Верагодна, дадзеная легенда звязана з некалі існаваўшай на тэрыторыі Беларусі і пазасталай у спадчыну ад паганьства традыцыяй закладаць у падмурку альбо ў сцяне будынкаў (будзь гэта велічны замак або гаспадарчая пабудова) так званую "трэбу" — ахвяру, часцей за ўсё — хатнюю жывёлу.
Zgodnie lokalnej legendzie, panujący w Orszy — mieście w Witebskim obwodzie Republiki Białoruś, w pobliżu starego wodnego młyna nierzadko widzieli czarną świnię, pojawiającą się z znikąd i znikającą donikąd.
Гэтую гісторыю пра аршанскі млын распавёў ліхтаршчык Карп Міхайлавіч Шчэрба. Работа ліхтаршчыка заключалася ў тым, каб кожны вечар абыходзіць горад і запальваць ліхтары, а ранкам, ледзь дзянніца, тушыць іх. Вылучаючыся сілай і высокім ростам, Карп Міхайлавіч выконваў гэту работу не баючыся начных валацуг і розных недарэчнасцей, якія маглі здарыцца з чалавекам у такі позні час. Адзін з ліхтароў месціўся ля вадзянога млына, што стаіць на адтоцы Аршыцы.
Аднаго разу, прайшоўшы мост, Карп Міхайлавіч пачуў рохканне свінні, але паколькі гукі змешваліся з шумам вады ля млына, ён перахрысціўся і палічыў, што ўсё гэта яму падалося. Наблізіўшыся да ліхтарнага слупа, Карп Міхайлавіч прыставіў драбіны і ўжо збіраўся адліць газы, як раптам пачуў моцны трэск хмызняка ля ракі і ў тое ж імгненне ўбачыў імчаўшую на яго чорную свінню. Ад забабоннага страху ліхтаршчык імгненна залез на слуп, абхапіўшы яго намёртва сваімі магутнымі рукамі. Угледзеўшы, што ахвяру не дастаць, свіння кінулася да слупа і моцна грызянула яго, затым пачала зацята таптаць і раскідваць няхітры рыштунак ліхтаршчыка, злосна і гучна пры гэтым рыкаючы. Карп Міхайлавіч не з баязліўцаў, аднак верыў у забабоны. Ен пачаў чытаць малітву, жагнаючыся адной рукой. Свіння зусім раз'юшылася: надскочыўшы да слупа, яна натыкнулася на лесвіцу і так яе адкінула, што тая развалілася. Тут Карп Міхайлавіч зразумеў, што слупу больш не вытрымаць, і з верай у душы ён наклаў хроснае знаменне на саму свінню. Дзіка зараўла яна і, уздыбіўшы шчаціну, згінула, пакінуўшы пасля сябе на некаторы час клубы чорнага дыму.
Троху апрытомнеўшы, ліхтаршчык, працягваючы чытаць малітву, злез са слупа, сабраў свой раскіданы і памяты рыштунак і адправіўся ў бліжэйшы шынок, каб моцным напоем прачысціць галаву і падзяліцца з кім-небудзь убачаным. У шынку за чацвярцінай гарэлкі распавёў свайму знаёмаму пра тое, што здарылася. Той толькі ўсміхнуўся і сказаў, што месца гэта даўно мае дрэнную славу.
"Таямніца Аршанскага млына". Запісана ад Ірыны Антонаўны Лабкоўскай, Ворша (615: с.69)
Tę historię o orszańskim młynie opowiedział fonarszczik Karp Michajłowicz Szczerbo. Praca fonarszczika polegała w tom, żeby każdy wieczór obchodzić miasto i zapalać latarnie, a rankiem, z najbardziej świtem, gasić ich. Wyodrębniając się siłą i wysokim wzrostem, Karp Michajłowicz wykonywał tę pracę nie nie znosząc nocnych włóczęg i różnych niespodzianek, które mogły przydarzyć się człowiekowi w taką późną godzinę. Jeden z latarń kładł się koło wodnego młyna, obstającego przy dopływie Orszycy.
Pewnego razu, minąć most, Karp Michajłowicz usłyszał chrząkanie świni ale o tyle, o ile dźwięki mieszały się z szumem wody przy młynie, przeżegnał się i sczoł, co wszyscy to mu pokazało się. Zbliżywszy się do słupa latarni, Karp Michajłowicz dobudował schody i już miał zamiar odlania gazy как nagle usłyszał silny trzask krzaków nad rzece i w to zaś chwilę zobaczył niosącą się na niego czarną świnię. Z zabobonnego strachu fonarszczik w mgnieniu oka wlazł na słup objąwszy go na amen swoimi silnymi rękami. Zobaczywszy, co po ofiarę nie sięgnąć, świnia rzuciła się do słupa i silnie gryznuła go, następnie pierwiastek uparcie deptać i rozrzucać prosty ekwipunek fonarszczika, gniewnie i głośno rycząc do tego. Karp Michajłowicz był nie bojaźliwego dziesiątka, jednak zabobonny. Zaczął odmawiać modlitwę chrzcząc się jedną ręką. Świnia całkiem rozeszła się: podskoczywszy do słupa natrafiła na schody i tak ją odrzuciła, co ta rozsypała się. I tu Karp Michajłowicz zrozumiał, co słupowi większy nie wytrzymać, i z wiarą w duchu położył znak Krzyża Świętego na samą świnię. Ta dziko zaryczała i, wzdybiwszy szczecinę, zginęła zostawiwszy po siebie na pewien czas kluby czarnego dymu.
Niewiele opanowawszy się, fonarszczik, kontynuując odmawiać modlitwę, zszedł od słupa, spakował swój przez rozrzucony i zgnieciony ekwipunek i udał się w najbliższy szynk, żeby mocnym trunkiem przeczyścić głowę i podzielić się z kimś zobaczonym. W knajpie po ćwiartkę wódki opowiedział swojemu znajomemu o tym, co znalazło się. Ten tylko uśmiechnął się i powiedział, co miejsce to dawne posiada złą sławę.
"Tajemnica Orszańskiego młyna". Zapisane od Iriny Antonowny Łobkowskoj, Orsza
Prawdopodobnie, dana legenda powiązana z panującą kiedyś na terytoria Białorusi i zostać w spadku z pogaństwa tradycją zamurowywać w fundamencie albo w ścianie budynków (bądź to majestatyczny zamek albo szeregowa gospodarcza budowa) tak nazywaną "trzebą" — ofiarę, na ogół domowe bydło.
Comments
О, Боги и Будды! Как можно не любить подобные истории? :)
А звездочку поставить?
Тьфу ты господи... Все время про эти звездочки забываю! :) Поставила.
Отличная статья — надо таких вот славянских легендов побольше!
К слову, у Бриггс (и следовательно - у многих, кто ее труды использовал) в британском бестиарии масса вот таких призраков, есть ну очень похожие на эту свинку.
Вот о чем я и говорю. У Сэкиэна кстати тож самое.
Отправить комментарий