Эй, Странник, принцесс пруд пруди, а дракон — существо редкое.
Эй, Странник, принцесс пруд пруди, а дракон — существо редкое.
В белорусском фольклоре мелкие шаловливые нечистики, обитающие около водоемов в кустах лозы.
Лознікі ўтвараюць асобны гурт хутчэй надводных, чым падводных нячысцікаў. Жытлом ім служаць густыя кусты пераплеценага лазняку, у залежнасці ад якога афарбавана іх цела. Самі па сабе Лознікі — драбнюткія гуллівыя чарцяняты. Яны не маюць намеру загубіць ахвяру, якую заблытваюць у куст лазы, у яе карэнні ці прымушаюць правальвацца ў прыхаванае вадзяное акенца ў багне. Усё гэта робіцца не як сатанінскае насланнё, а як гульня, жарт, пасля якіх яны самі дапамагаюць ахвяры, падсоўваючы ёй куст лазы, трыснёг, аер і іншае. Калі і з такой дапамогаю ахвяра не выратавалася, значыць яе падхапіў тутэйшы буйны нячысцік — вадзянік, балотнік, багнік...
Паколькі лознікі зусім бясшкодныя і малыя з выгляду, грамавыя стрэлы забіваюць іх не спецыяльна, а выпадкова. У лознікаў ёсць адна небяспека, пра якую яны, аднак, зусім не дбаюць. Гэта — асушэнне месца пад іх жытлом і, як вынік, знішчэнне лазняку, з якім звязана жыццё лознікаў. У такім выпадку яны гінуць усе разам назаўсёды і бясследна.
Зямная дарога ў вырай: Беларускія народныя прыкметы і павер’і (449: с.573-574)
На лозниковъ указываютъ какъ на родственныхъ помощниковъ при-водныхъ нечистиковъ, или какъ на подростковъ. Изъпредыдущаго видно, что всѣ эти нечистики живутъ и дѣйствуютъ порознь и что у нихъ нѣтъ потомства; лозники составляютъ отдѣльный скопъ скорѣе надводныхъ, чѣмъ подводныхъ нечистиковъ, и притономъ ихъ служатъ густые кусты сплевшагося малорослаго лозняка, отъ цвѣта котораго они воспринимаютъ цвѣтъ своего покрова. Сами по себѣ лозники слишкомъ крохотные бѣсики, отчасти напоминающіе шешекъ, подобно имъ, игривые, и не имѣютъ ввиду погубить той жертвы, которую запутываютъ въ куст лозы, въ корняхъ ея, или заставляютъ проваливаться въ скрытое оконце топи. Все это дѣлается не какъ сатанинская напасть, а какъ игра, шутка, послѣ которой они подаютъ и помощь, пододвигая жертвѣ кустъ не отонувшей лозы, тростникъ, аиръ, и проч. Если и при такой помощи жертва не спаслась, такъ ее подхватилъ обитающій здѣсь крупный нечистикъ — водяной, болотникъ, багникъ, — которымъ лозники не намѣрены были подслуживаться.
Какое именно значеніе имѣютъ лозники въ бѣсовскомъ мірѣ, трудно опредѣлить; слѣдуетъ догадываться, что эти нечистики загнаны сюда и прикованы къ мѣсту за неімѣніемъ для нихъ подходящей дѣятельности. Ввиду же почти безусловной безвредности лозниковъ, ихъ ничтожнаго облика, громовыя стрѣлы разятъ ихъ лишь попутно. У лозниковъ остается одна опасность, о которой они, однако, совершенно не помышляютъ: это — осушеніе мѣста подъ ихъ обиталищемъ и чрезъ то уничтоженіе лозовыхъ кустовъ, съ ростомъ которыхъ соединено бытіе лозниковъ; послѣдніе въ семъ случаѣ гибнутъ цѣлымъ скопомъ навсегда и безслѣдно.
Н.Я.Никифоровский "Нечистики. Свод простонародных в Витебской Белоруссии сказаний о нечистой силе" (482: с.84-85)
По разным источникам лозников либо отождествляют с лозовиком, либо поселяют их с ним по соседству.
In Belarusian folklore are little imp-like swamp spirits who lives in willow-beds, usually along riverbanks. Name Loznik derived from from belarusian noun "лаза" [laza] — willow.
На лозниковъ указываютъ какъ на родственныхъ помощниковъ при-водныхъ нечистиковъ, или какъ на подростковъ. Изъпредыдущаго видно, что всѣ эти нечистики живутъ и дѣйствуютъ порознь и что у нихъ нѣтъ потомства; лозники составляютъ отдѣльный скопъ скорѣе надводныхъ, чѣмъ подводныхъ нечистиковъ, и притономъ ихъ служатъ густые кусты сплевшагося малорослаго лозняка, отъ цвѣта котораго они воспринимаютъ цвѣтъ своего покрова. Сами по себѣ лозники слишкомъ крохотные бѣсики, отчасти напоминающіе шешекъ, подобно имъ, игривые, и не имѣютъ ввиду погубить той жертвы, которую запутываютъ въ куст лозы, въ корняхъ ея, или заставляютъ проваливаться въ скрытое оконце топи. Все это дѣлается не какъ сатанинская напасть, а какъ игра, шутка, послѣ которой они подаютъ и помощь, пододвигая жертвѣ кустъ не отонувшей лозы, тростникъ, аиръ, и проч. Если и при такой помощи жертва не спаслась, такъ ее подхватилъ обитающій здѣсь крупный нечистикъ — водяной, болотникъ, багникъ, — которымъ лозники не намѣрены были подслуживаться.
Какое именно значеніе имѣютъ лозники въ бѣсовскомъ мірѣ, трудно опредѣлить; слѣдуетъ догадываться, что эти нечистики загнаны сюда и прикованы къ мѣсту за неімѣніемъ для нихъ подходящей дѣятельности. Ввиду же почти безусловной безвредности лозниковъ, ихъ ничтожнаго облика, громовыя стрѣлы разятъ ихъ лишь попутно. У лозниковъ остается одна опасность, о которой они, однако, совершенно не помышляютъ: это — осушеніе мѣста подъ ихъ обиталищемъ и чрезъ то уничтоженіе лозовыхъ кустовъ, съ ростомъ которыхъ соединено бытіе лозниковъ; послѣдніе въ семъ случаѣ гибнутъ цѣлымъ скопомъ навсегда и безслѣдно.
Н.Я.Никифоровский "Нечистики. Свод простонародных в Витебской Белоруссии сказаний о нечистой силе" (482: с.84-85)
Loznik is considered as related to near-water demons or immature water demons. All these demons live and act one by one and don’t have offspring. Lozniks are rather above-water creatures, than water-dwellers. Their home is willow beds and from it’s colour they gather theirs. Lozniks are too tiny demons, resembling Shesheks. They playful like latter and don’t mean to do real harm when they get people tangled up in bushes or in roots or make him fall into a bog. It is not devil’s attack, but prank. After that they gladly help victim by moving bushes toward man. But if the victim have drowned, it means that he fell into hands of bigger demon like Vodyanoi, Bolotnik or Bagnik.
The place of Lozniks in world of demons is not clear. One should guess that they forced to live in this place and by this place circle of their activity is limited. Considering their puniness thunderbolts strike at them only incidentally. But there is a great danger of which they are not usually aware. It is the drainage of the swamp near their home and disappearance of willows and willow-beds which are connected with their well-being. In such cases they die for ever.
"Nechistiki svod prostonarodnykh v Vitebskoĭ Belorussii skazaniĭ o nechistoĭ sile" by Nikiforovskīĭ, N.I. (482: с.84-85)
According to different sources lozniks are identified with Lozovik, or they just live nearby.
Паводле беларускага фальклёру нейкія малыя гарэзлівыя нячысцікі, які жывуць у лазе.
На лозниковъ указываютъ какъ на родственныхъ помощниковъ при-водныхъ нечистиковъ, или какъ на подростковъ. Изъпредыдущаго видно, что всѣ эти нечистики живутъ и дѣйствуютъ порознь и что у нихъ нѣтъ потомства; лозники составляютъ отдѣльный скопъ скорѣе надводныхъ, чѣмъ подводныхъ нечистиковъ, и притономъ ихъ служатъ густые кусты сплевшагося малорослаго лозняка, отъ цвѣта котораго они воспринимаютъ цвѣтъ своего покрова. Сами по себѣ лозники слишкомъ крохотные бѣсики, отчасти напоминающіе шешекъ, подобно имъ, игривые, и не имѣютъ ввиду погубить той жертвы, которую запутываютъ въ куст лозы, въ корняхъ ея, или заставляютъ проваливаться въ скрытое оконце топи. Все это дѣлается не какъ сатанинская напасть, а какъ игра, шутка, послѣ которой они подаютъ и помощь, пододвигая жертвѣ кустъ не отонувшей лозы, тростникъ, аиръ, и проч. Если и при такой помощи жертва не спаслась, такъ ее подхватилъ обитающій здѣсь крупный нечистикъ — водяной, болотникъ, багникъ, — которымъ лозники не намѣрены были подслуживаться.
Какое именно значеніе имѣютъ лозники въ бѣсовскомъ мірѣ, трудно опредѣлить; слѣдуетъ догадываться, что эти нечистики загнаны сюда и прикованы къ мѣсту за неімѣніемъ для нихъ подходящей дѣятельности. Ввиду же почти безусловной безвредности лозниковъ, ихъ ничтожнаго облика, громовыя стрѣлы разятъ ихъ лишь попутно. У лозниковъ остается одна опасность, о которой они, однако, совершенно не помышляютъ: это — осушеніе мѣста подъ ихъ обиталищемъ и чрезъ то уничтоженіе лозовыхъ кустовъ, съ ростомъ которыхъ соединено бытіе лозниковъ; послѣдніе въ семъ случаѣ гибнутъ цѣлымъ скопомъ навсегда и безслѣдно.
Н.Я.Никифоровский "Нечистики. Свод простонародных в Витебской Белоруссии сказаний о нечистой силе" (482: с.84-85)
Лознікі ўтвараюць асобны гурт хутчэй надводных, чым падводных нячысцікаў. Жытлом ім служаць густыя кусты пераплеценага лазняку, у залежнасці ад якога афарбавана іх цела. Самі па сабе Лознікі — драбнюткія гуллівыя чарцяняты. Яны не маюць намеру загубіць ахвяру, якую заблытваюць у куст лазы, у яе карэнні ці прымушаюць правальвацца ў прыхаванае вадзяное акенца ў багне. Усё гэта робіцца не як сатанінскае насланнё, а як гульня, жарт, пасля якіх яны самі дапамагаюць ахвяры, падсоўваючы ёй куст лазы, трыснёг, аер і іншае. Калі і з такой дапамогаю ахвяра не выратавалася, значыць яе падхапіў тутэйшы буйны нячысцік — вадзянік, балотнік, багнік...
Паколькі лознікі зусім бясшкодныя і малыя з выгляду, грамавыя стрэлы забіваюць іх не спецыяльна, а выпадкова. У лознікаў ёсць адна небяспека, пра якую яны, аднак, зусім не дбаюць. Гэта — асушэнне месца пад іх жытлом і, як вынік, знішчэнне лазняку, з якім звязана жыццё лознікаў. У такім выпадку яны гінуць усе разам назаўсёды і бясследна.
Зямная дарога ў вырай: Беларускія народныя прыкметы і павер’і (449: с.573-574)
Па розных крыніцах Лознікоў альбо атаясамліваюць з Лазавіком, альбо пасяляюць іх па суседстве з ім.
Comments
Взял на себя ответственность по паспортизации всех статей. Классификация экспериментальная, прошу сильно не пинать )
Экстранаучная классификация
- статус — сущности
- домен — омнидии-повседневности
- тип — хранители
- класс — природные
- семейство — лешаки
- род — лешие
- вид — ЛОЗНИКИ БЕЛАРУССКИЕ
Национальная классификация
- Черти
Физиология
- Человек
Размер
- Карликовый
Среда обитания
- Кусты
Дополнительные способности-особенности
- Хулиганство
Культурно-географическая
- Белорусская мифология и фольклор
Отправить комментарий