Не прикуривай от саламандры, Странник, — попалишь не только брови...
Не прикуривай от саламандры, Странник, — попалишь не только брови...
Гаёвки — блондинки-нарушительницы правил дорожного движения. Лишенные своих водительских удостоверений, они всюду следуют за гаевым, с течением времени приобретают его привычки и начинают издеваться над другими водителями.
Сетевая шутка
Гаёвки — это не помощницы гаишника, как могло бы показаться на первый взгляд какому-нибудь неопытному читателю, а внучки гаюна или гаёвого деда, как кое-где на Беларуси называют лешего.
Гэта маладыя гарэзлівыя дзяўчаты. Яны вельмі любяць усё жывое. I лось, і маленькая птушачка, калі захварэюць ці параняцца, звяртаюцца да гаёвак па дапамогу, бо ведаюць: тыя залечаць ім раны, адходзяць іх.
На зіму гаёўка пакрываецца густой поўсцю снежна-белага колеру, чыстым застаецца толькі прыгожы твар ды косы, як і былі, русымі. Па вясне поўсць спадае, і гаёўка становіцца звычайнай дзяўчынай, толькі бадай, прыгажэйшая.
Злавіць і прыручыць гаёўку немагчыма. У час небяспекі яны могуць рабіцца нябачныя. Гаёвы дзед не дазваляе ўнучкам выходзіць за межы лесу. Але што неразумным дзяўчатам тыя забароны старога дзеда! I як толькі ў бліжэйшай вёсцы надарыцца гулянне, яны паціху ад гаюна выбіраюцца туды. Там, затаіўшыся, падглядаюць, як гуляе і весяліцца моладзь, якія строі і ўпрыгожанні на вясковых дзяўчатах. А ўжо як упадабаецца ім на каторай дзяўчыне сукенка ці яшчэ што, цікуюць тады, каб тая куды адасобілася, і здымаюць. Бывала нават, адпускалі дзяўчыну ў адным споднім альбо і зусім без нічога.
У Купальскую ноч гаёўкі таксама выходзяць з лесу паглядзець на вогнішча, якое распалілі людзі; падурэць у росным жыце, сабраць зёлак. Апоўначы яны ідуць назад у лес, каб паспець палюбавацца цвіценнем Папараці-кветкі. Гаёўкам вядома, дзе і калі расцвіце цуда-кветка. Таму калі раптам якому чалавеку пашанцуе высачыць гаёвак і не прыкмечаным імі пайсці следам, то яны прывядуць яго да жаданай кветкі шчасця.
Зап. А.У.Лукша, Вілейскі раён (449: с.515-516)
Это молодые проказливые девчата. Они любят все живое. И лось, и маленькая птичка, если заболеют или поранятся, идут к гаёвкам за помощью, потому что знают: те залечат им раны, выходят их.
На зиму гаёвка покрывается густым мехом снежно-белого цвета, чистым остается только их лицо да коса, как и была, русого цвета. По весне шерсть опадает, и гаёвка становится обыкновенной девушкой, только, считай, более красивой.
Поймать и приручить гаёвку невозможно. В минуту опасности они могут становиться невидимыми. Гаёвый дед не позволяет внучкам выходить за границы леса. Но что неразумным девкам те запреты старого деда! Как только в ближайшей деревне случится какая гулянка, они втихаря от гаюна выбираются туда. Там, затаившись, подстматривают, как гуляет и веселится молодежь, какие наряды и украшения на деревенских девушках. А уже как понравится им на какой девушке платье или еще что, следят тогда, чтоб та куда одна отлучилась, и снимают с нее то, что понравилось. Бывало даже, отпускали девушку в одном нижнем белье или вообще без ничего.
В Купальскую ночь гаёвки тоже выходят из леса посмотреть на костер, который раскладывают люди; подурачиться в росном жите, собрать лечебные травы. В полночь они идут назад в лес, чтобы успеть полюбоваться цветением Цветка-папоротника. Гаёвкам известно, где и когда распустится Чудо-цветок. Потому если вдруг какому человеку повезет выследить гаёвок и незамеченным ими пойти следом, то они приведут его к желанному цветку счастья.
Записано А.У.Лукшой в Вилейском районе (северо-запад Минской области Беларуси)
В общем, есть в гаёвках и что-то от русалок... (291: с.111)
Hajoŭkі are merry and playful woodland spirits that take form of young ladies. They are granddaughters of Hajun.
Гэта маладыя гарэзлівыя дзяўчаты. Яны вельмі любяць усё жывое. I лось, і маленькая птушачка, калі захварэюць ці параняцца, звяртаюцца да гаёвак па дапамогу, бо ведаюць: тыя залечаць ім раны, адходзяць іх.
На зіму гаёўка пакрываецца густой поўсцю снежна-белага колеру, чыстым застаецца толькі прыгожы твар ды косы, як і былі, русымі. Па вясне поўсць спадае, і гаёўка становіцца звычайнай дзяўчынай, толькі бадай, прыгажэйшая.
Злавіць і прыручыць гаёўку немагчыма. У час небяспекі яны могуць рабіцца нябачныя. Гаёвы дзед не дазваляе ўнучкам выходзіць за межы лесу. Але што неразумным дзяўчатам тыя забароны старога дзеда! I як толькі ў бліжэйшай вёсцы надарыцца гулянне, яны паціху ад гаюна выбіраюцца туды. Там, затаіўшыся, падглядаюць, як гуляе і весяліцца моладзь, якія строі і ўпрыгожанні на вясковых дзяўчатах. А ўжо як упадабаецца ім на каторай дзяўчыне сукенка ці яшчэ што, цікуюць тады, каб тая куды адасобілася, і здымаюць. Бывала нават, адпускалі дзяўчыну ў адным споднім альбо і зусім без нічога.
У Купальскую ноч гаёўкі таксама выходзяць з лесу паглядзець на вогнішча, якое распалілі людзі; падурэць у росным жыце, сабраць зёлак. Апоўначы яны ідуць назад у лес, каб паспець палюбавацца цвіценнем Папараці-кветкі. Гаёўкам вядома, дзе і калі расцвіце цуда-кветка. Таму калі раптам якому чалавеку пашанцуе высачыць гаёвак і не прыкмечаным імі пайсці следам, то яны прывядуць яго да жаданай кветкі шчасця.
Зап. А.У.Лукша, Вілейскі раён (449: с.515-516)
They are young ladies, very puckish. They love all things that alive. If anyone, from deer to a little bird, is hurt in forest they come to Hajoŭkі for help because they are natural healers.
In winter Hajoŭkі turn themselves in snow-white fur. Only their beautiful faces and fair braids stay as they were. In spring they cast their skin and turn into ordinary young girls only more beautiful.
It is impossible to catch and make Hajoŭka tame. They can disappear when dangerous. In his turn Hajun prohibits Hajoŭkі to come out of the forest. But naughty girls don't listen to their old grandfather. They love to sneak out as soon as some feasts are going on in some village nearby. They peep in hiding of the festivities of young lads and lasses and watch for dresses and decorations of girls. When they see on some girl garments they like, they wait for her to wander off the crowd and take all they like. Sometimes they left poor girl stripped naked.
On Kupala Night when people build bonfires, Hajoŭkі come out of the forest to watch them or to roll in rye or to collect some healing herbs. At midnight though they return to feast their eyes upon the bloom of fern-flower. Hajoŭkі know where and when it going to bloom. If anyone so lucky to follow Hajoŭkі without being seen, they will bring him to desired flower of happiness.
Collected by A.U.Luksha in Vileyka District in the north-west of Minsk Region of Belarus (449: p.515-516)
Comments
Экстранаучная классификация
- статус — сущности
- домен — повседневности
- тип — хранители
- класс — природные
- семейство — лешаки
- род — лесовики
- вид — ГАЁВКИ БЕЛАРУСКИЕ
Физиология
- Человек
Ареал
- Вилейский район (Вилейщина)
Среда обитания
- Лес
Дополнительные способности-особенности
- Опекунство/охрана, Хулиганство
Культурно-географическая
- Белорусская мифология и фольклор
Отправить комментарий