Странник, ты знал, что слон состоит из хобота, ушей и бегемота?
Странник, ты знал, что слон состоит из хобота, ушей и бегемота?
Капялюшники — какие-то нечистики в рассказах Витебской области Беларуси, способные к оборотничеству, а также обладающие свойствами, характерными для блуждающих огоньков. Само слово "Капялюшники" образовано от белорусского "капялюш" — "шляпа".
З Чартком і наваколлем гэтай вёскі звязана мноства прыгод і самых неверагодных здарэнняў. Кажуць, неяк аднойчы сабраліся мужчыны з Чартка на рыбу. Трэба сказаць, была ўжо восень, вада халодная, ды і надвор'е ледзь не на прымарозак бралася. Добра набоўтаўшыся ў Чарцянісе (назва гэтая замацавалася за ракой пасля таго, як у яе вусці злавілі дзівосную рыбіну), рыбакі сабралі свой небагаты ўлоў і хацелі ўжо пайсці дадому. Толькі на абодвух навалілася нейкая зморанасць, таму вырашылі крыху адпачыць, перавесці дух. Каб канчаткова не змерзнуць, прымасціліся каля стажка з аеру і позняй асакі. Стажок належаў аднаму з рыбакоў і знаходзіўся якраз недалёка ад ракі. Не паспелі сесці і як мае быць сагрэцца, як убачылі ўдалечыні вогнішча. І хоць да вёскі было недалёка, абодва ўсталі і накіраваліся да агеньчыка, каб сагрэцца і крыху абсохнуць. Пасля ўжо расказвалі яны, што хоць і бачылі святло перад сабой, доўга не маглі патрапіць да вогнішча, шмат разоў паварочвалі то ў адзін, то ў другі бок, бо вогнішча быццам скакала па полі.
Нарэшце, зусім збіўшыся з ног, дабраліся. Аказалася, вогнішча паліў нейкі незнаёмы дзівак у нейкай няскладнай цёмнай вопратцы і вялікім капелюшы, насунутым так нізка, што твару не было відаць. Незнаёмы аказаўся да таго ж і вельмі маўклівым, бо як ні спрабавалі разгаварыць яго — нічога не атрымалася. Рыбакі вырашылі, што не вельмі рады гаспадар бачыць няпрошаных гасцей ды яшчэ забаўляцца з імі. А калі развярнуліся ўжо адыходзіць, за іх спінамі пачуўся спачатку прыглушаны хрып, затым раздаўся нечалавечы рогат і лапатанне птушыных крылаў...
Азірнуліся рыбакі толькі тады, калі дабеглі да першага падворка. Але яшчэ доўга жах ледзяніў іх спіны і ногі. Раніцай мужчыны расказалі пра начное здарэнне, але вяскоўцы паднялі тых на смех. І толькі калі прыйшлі да ракі, убачылі на месцы стажка папялішча.
Запісала ў 2001 годзе Людміла Валадзько ў г.п. Варапаева Пастаўскага р-на ад Букі Любові Сцяпанаўны. Літаратурная апрацоўка Іны Генадзеўны Касарэўскай (615: с.74-75).
С Чертком и окрестностями этой деревни связано множество приключений и самых невероятных происшествий. Говорят, как-то однажды собрались мужчины с Чертка на рыбалку. Надо сказать, была уже осень, вода холодная, да и погода чуть ли не к заморозки шла. Хорошо наболтавшись в Чертянице (название это закрепилось за рекой после того, как в ее устье словили дивную рыбу), рыбаки собрали свой небогатый улов и хотели уже уйти домой. Только на обоих навалилась какая усталости, поэтому решили немного отдохнуть и перевести дух. Чтобы окончательно не замерзнуть, примостились возле хатки из аира и поздней осоки, которая принадлежала одному из рыбаков и находилась как раз недалеко от реки. Не успели сесть и хорошенько согреться, как увидели вдали костер. И хотя до села было недалеко, оба встали и направились к огоньку, чтобы согреться и немного обсохнуть. Потом они уже рассказывали, что хоть и видели свет перед собой, долго не могли попасть к костру, много раз поворачивали то в одну, то в другую сторону, так как огонь будто прыгала по полю.
Наконец, совсем сбившись с ног, добрались. Оказалось, костер жег некий незнакомый чудак в какой-то нескладной темной одежде и широкополой шляпе, надвинутой так низко, что лица не было видно. Незнакомец оказался к тому же и очень молчаливым, ведь как ни пытались разговорить его — ничего не получилось. Рыбаки решили, что не очень рад хозяин видеть непрошеных гостей да еще развлекаться с ними. А когда развернулись уже отходить, за их спинами послышался сперва приглушенный хрип, а затем раздался нечеловеческий хохот и хлопанье птичьих крыльев...
Оглянулись рыбаки только тогда, когда добежали до первого двора. Но еще долго ужас леденил их спины и ноги. Утром мужчины рассказали о ночном происшествии, но сельчане подняли их на смех. И только когда пришли к реке, увидели на месте хатки пепелище.
Записала в 2001 году Людмила Володько в поселке Воропаево Поставского р-на Витебской обл. Беларуси от Буки Любови Степановны (615: с.74-75).
Kapialiushniks are some kind of demonic spirits in the tales of Vitebsk region of Belarus that able to shape-shift. In some features Kapialiushniks are alike Will O'The Wisps. The word Kapialiushnik derives from belarusian noun "капялюш" [kapialliush] which means "hat".
З Чартком і наваколлем гэтай вёскі звязана мноства прыгод і самых неверагодных здарэнняў. Кажуць, неяк аднойчы сабраліся мужчыны з Чартка на рыбу. Трэба сказаць, была ўжо восень, вада халодная, ды і надвор'е ледзь не на прымарозак бралася. Добра набоўтаўшыся ў Чарцянісе (назва гэтая замацавалася за ракой пасля таго, як у яе вусці злавілі дзівосную рыбіну), рыбакі сабралі свой небагаты ўлоў і хацелі ўжо пайсці дадому. Толькі на абодвух навалілася нейкая зморанасць, таму вырашылі крыху адпачыць, перавесці дух. Каб канчаткова не змерзнуць, прымасціліся каля стажка з аеру і позняй асакі. Стажок належаў аднаму з рыбакоў і знаходзіўся якраз недалёка ад ракі. Не паспелі сесці і як мае быць сагрэцца, як убачылі ўдалечыні вогнішча. І хоць да вёскі было недалёка, абодва ўсталі і накіраваліся да агеньчыка, каб сагрэцца і крыху абсохнуць. Пасля ўжо расказвалі яны, што хоць і бачылі святло перад сабой, доўга не маглі патрапіць да вогнішча, шмат разоў паварочвалі то ў адзін, то ў другі бок, бо вогнішча быццам скакала па полі.
Нарэшце, зусім збіўшыся з ног, дабраліся. Аказалася, вогнішча паліў нейкі незнаёмы дзівак у нейкай няскладнай цёмнай вопратцы і вялікім капелюшы, насунутым так нізка, што твару не было відаць. Незнаёмы аказаўся да таго ж і вельмі маўклівым, бо як ні спрабавалі разгаварыць яго — нічога не атрымалася. Рыбакі вырашылі, што не вельмі рады гаспадар бачыць няпрошаных гасцей ды яшчэ забаўляцца з імі. А калі развярнуліся ўжо адыходзіць, за іх спінамі пачуўся спачатку прыглушаны хрып, затым раздаўся нечалавечы рогат і лапатанне птушыных крылаў...
Азірнуліся рыбакі толькі тады, калі дабеглі да першага падворка. Але яшчэ доўга жах ледзяніў іх спіны і ногі. Раніцай мужчыны расказалі пра начное здарэнне, але вяскоўцы паднялі тых на смех. І толькі калі прыйшлі да ракі, убачылі на месцы стажка папялішча.
Запісала ў 2001 годзе Людміла Валадзько ў г.п. Варапаева Пастаўскага р-на ад Букі Любові Сцяпанаўны. Літаратурная апрацоўка Іны Генадзеўны Касарэўскай (615: с.74-75).
There are many unbelievable occurrences and strange incidents connected with village Chartok and nearby places. Once, some said, men gathered and went fishing. It was late autumn, the water was cold, almost frozen. After some time of fishing in Chertianitsa (it’s the name of the river, given to it when a wonderful fish was caught there), fishermen took their take and were going to leave home. But two of them have felt suddenly so tired, that they decided to stay here and rest awhile. To keep warm they went to a hut made of ling and calamus and belonged of one of them. They had hardly sat when they saw a fire from a distance. Even though the village was near, they decided to come close and get warm by the fire. They told afterwards, that though they saw a light constantly before them they drove in circles quite a time and it was seemed that fire was dancing from side to side.
When they had approached the fire they were off legs. By the fire stood some queer fellow in ill fitting clothes and wide-brimmed hat drawn over his eyes. The fellow was of non-talkative kind. All their efforts to get him to talk were in vain. At last they concluded that stranger wasn’t happy with presence of uninvited guests. But when they had turned to make a leave they heard muted groan, then – otherworldly laughter and clap of wings.
Fishermen looked back only when they reached first farm, but terror curdled their blood for much, much longer. In the morning men told their story about what happened at night but were laughed at by villagers. And when they had returned to the river bank, they saw that hut was burnt down.
Collected by Lyudmila Valadzko in 2001 in village Voropaevo (in Pastavy Raion of Vitebsk region of Belarus) from Lyubow Scyapanawna Buka (615: с.74-75).
Name of village Chartok clearly implies that folk etymology derives it from Chert, lesser imp-like demon from Slavic folklore. The same goes for river Chertianitsa, a name that means female Chert (Chertovka in Russian).
Капялюшнікі — нейкія нячысцікі у аповядах Віцебшчыны, валодаючыя здольнасцямі, характэрнымі для блукаючых агеньчыкаў і пярэвератняў.
З Чартком і наваколлем гэтай вёскі звязана мноства прыгод і самых неверагодных здарэнняў. Кажуць, неяк аднойчы сабраліся мужчыны з Чартка на рыбу. Трэба сказаць, была ўжо восень, вада халодная, ды і надвор'е ледзь не на прымарозак бралася. Добра набоўтаўшыся ў Чарцянісе (назва гэтая замацавалася за ракой пасля таго, як у яе вусці злавілі дзівосную рыбіну), рыбакі сабралі свой небагаты ўлоў і хацелі ўжо пайсці дадому. Толькі на абодвух навалілася нейкая зморанасць, таму вырашылі крыху адпачыць, перавесці дух. Каб канчаткова не змерзнуць, прымасціліся каля стажка з аеру і позняй асакі. Стажок належаў аднаму з рыбакоў і знаходзіўся якраз недалёка ад ракі. Не паспелі сесці і як мае быць сагрэцца, як убачылі ўдалечыні вогнішча. І хоць да вёскі было недалёка, абодва ўсталі і накіраваліся да агеньчыка, каб сагрэцца і крыху абсохнуць. Пасля ўжо расказвалі яны, што хоць і бачылі святло перад сабой, доўга не маглі патрапіць да вогнішча, шмат разоў паварочвалі то ў адзін, то ў другі бок, бо вогнішча быццам скакала па полі.
Нарэшце, зусім збіўшыся з ног, дабраліся. Аказалася, вогнішча паліў нейкі незнаёмы дзівак у нейкай няскладнай цёмнай вопратцы і вялікім капелюшы, насунутым так нізка, што твару не было відаць. Незнаёмы аказаўся да таго ж і вельмі маўклівым, бо як ні спрабавалі разгаварыць яго — нічога не атрымалася. Рыбакі вырашылі, што не вельмі рады гаспадар бачыць няпрошаных гасцей ды яшчэ забаўляцца з імі. А калі развярнуліся ўжо адыходзіць, за іх спінамі пачуўся спачатку прыглушаны хрып, затым раздаўся нечалавечы рогат і лапатанне птушыных крылаў...
Азірнуліся рыбакі толькі тады, калі дабеглі да першага падворка. Але яшчэ доўга жах ледзяніў іх спіны і ногі. Раніцай мужчыны расказалі пра начное здарэнне, але вяскоўцы паднялі тых на смех. І толькі калі прыйшлі да ракі, убачылі на месцы стажка папялішча.
Запісала ў 2001 годзе Людміла Валадзько ў г.п. Варапаева Пастаўскага р-на ад Букі Любові Сцяпанаўны.
Літаратурная апрацоўка Іны Генадзеўны Касарэўскай (615: с.74-75).
Comments
Взял на себя ответственность по паспортизации всех статей. Классификация экспериментальная, прошу сильно не пинать )
Экстранаучная классификация
- статус — демоны
- домен — аэкворы-наземники
- тип — семикреатуры
- класс — антропоморфные
- семейство — нейтралы
- род — КАПЯЛЮШНИКИ
- вид — капялюшник витебский
Наднациональный таксон
- Блуждающие огоньки
Национальная классификация
- Нечисть
Физиология
- Человек
Ареал
- Витебская область
Среда обитания
- Ночь, Озеро
Дополнительные способности-особенности
- Метаморфозы
Культурно-географическая
- Белорусская мифология и фольклор
Отправить комментарий